Radiatoren

Een veelgehoorde uitspraak bij warmtepompen is dat alle radiatoren in huis vervangen zouden moeten worden. In werkelijkheid is dit helemaal niet nodig, maar kan het soms wel een voordeel zijn. Waarschijnlijk is dit verhaal ontstaan omdat oudere typen warmtepompen maar een beperkte temperatuur konden leveren. Moderne warmtepompen kunnen veel hogere temperaturen leveren, waardoor dit geen probleem is. 

Temperatuur en vermogen

Een belangrijk punt is dat warmtepompen efficiënter werken bij een lagere cv watertemperatuur. Als een warmtepomp vaak op een hogere temperatuur moet stoken, kunnen de energiekosten hoger uitvallen dan bij het stoken op gas. Als je gebruikt wilt blijven maken van de bestaande radiatoren, dan is het van belang om een inschatting te maken of het vermogen voldoende is bij een lagere temperatuur. De radiatoren die oorspronkelijk in een woning geïnstalleerd zijn, zijn berekend op een bepaalde isolatiewaarde van de woning. Als de woning naderhand geïsoleerd is, zijn de radiatoren overgedimensioneerd. Dit laten we zien aan de hand van een vereenvoudigd rekenvoorbeeld:

Woonkamer (bouwjaar huis 1965)
Vloeroppervlak: 48 m2, thermische geleidbaarheid 5,9 W/m2K (ongeïsoleerde vloer)
Muuroppervlak: 8 m2, thermische geleidbaarheid 2,3 W/m2K (ongeïsoleerde spouwmuur)
Raamoppervlak: 7 m2, thermische geleidbaarheid 5,8 W/m2K (enkel glas)

Bij een temperatuur van -10 °C buiten en 0 °C in de kruipruimte, is het benodigde vermogen van de radiatoren als volgt:
48 x 5,9 x 20 = 5664 W
  8 x 2,3 x 30 =   552 W
7 x 5,8 x 30 = 1218 W+
7434 W

In de woonkamer zijn twee paneelradiatoren geplaatst met elk een vermogen van 3,7 kW bij een aanvoertemperatuur van 75 °C en retourtemperatuur van 65 °C. In totaal is dus 7,4 kW aan vermogen in de woonkamer geïnstalleerd.

Nu is de woning inmiddels voorzien vloerisolatie en dubbel glas. De waarden zijn dan als volgt:

Vloeroppervlak: 48 m2, thermische geleidbaarheid 0,3 W/m2K (geïsoleerde vloer)
Muuroppervlak: 8 m2, thermische geleidbaarheid 2,3 W/m2K (ongeïsoleerde spouwmuur)
Raamoppervlak: 7 m2, thermische geleidbaarheid 2,8 W/m2K (dubbel glas, geen HR)

Bij een temperatuur van -10 °C buiten en 0 °C in de kruipruimte, is het benodigde vermogen van de radiatoren in de nieuwe situatie als volgt:
48 x 0,3 x 20 = 288 W
8 x 2,3 x 30 = 552 W
7 x 2,8 x 30 = 588 W+
1428 W

De bestaande radiatoren zijn dus sterk overgedimensioneerd en kunnen op een lagere temperatuur gebruikt worden. Om te bepalen wat het vermogen van je radiatoren is, kun je bijvoorbeeld gebruik maken van de app van HyTools. In onderstaande afbeeldingen zijn enkele voorbeelden gegeven van het vermogen van een radiator bij verschillende temperaturen. Te zien is dat bij een lagere temperatuur de radiatoren nog maar een beperkt vermogen hebben, maar dit is geen probleem als de radiatoren overgedimensioneerd zijn. Heb je nog geen verbeteringen aan je woning uitgevoerd, dan zul je misschien op een hogere temperatuur moeten verwarmen om voldoende vermogen te krijgen en kan het economisch interessanter zijn om de radiatoren te vervangen.

Koelen met een warmtepomp

Eén van de voordelen van een lucht/water warmtepomp is dat deze ook gebruikt kan worden om de woning te koelen. Er wordt dan koud water door de radiatoren gepompt in plaats van warm water. Nu hittegolven vaker voorkomen, is dat een interessante meerwaarde van een warmtepomp. Het koelend vermogen is wel beperkt tot enkele graden en is dus veel minder dan bij een traditionele split airco. Dit komt onder andere doordat de temperatuur in de cv leidingen niet te laag mag worden omdat er anders condensvorming op de leidingen ontstaat. Ook hebben standaard radiatoren een heel beperkte koelmogelijkheid. Deze kun je iets verhogen door een ventilator langs de koude radiator te laten blazen zodat het koelend effect toeneemt. Als je veel gebruik wilt gaan maken van koeling, is het aan te raden om de radiatoren te vervangen door fancoils. 

Vervangen van radiatoren

Als je besluit om radiatoren te vervangen, kun je het beste kiezen voor convector radiatoren die op een lage temperatuur al veel warmte afgeven. Op deze manier kan de warmtepomp nog efficiënter werken en bespaar je op de elektriciteitsrekening. 

Jaga tempo convectorradiator

Wil je ook de mogelijkheid hebben om te koelen, dan kun je beter voor een fancoil kiezen. Dit is een soort convectorradiator waar ook een ventilator in geplaatst is om de warmte of koude makkelijker te kunnen afgeven aan de omgeving.

Vaillant fancoil